Prawa pacjenta

Dziś kilka słów o prawach pacjenta, bardzo istotnych również podczas porodu szpitalnego. Kobieta, która przyjeżdża do szpitala z rozpoczętą akcją porodową, mimo iż najczęściej jest zdrową osobą, staje się pacjentką szpitala. Z tego też względu ma ona pewne prawa i ma prawo domagać się ich respektowania.

Przedstawię je w kontekście kobiety w okresie okołoporodowym.

1. Prawo do poszanowania intymności i godności.
Pacjentka jest przede wszystkim kobietą, a nie przypadkiem medycznym. Personel ma obowiązek odnosić się do kobiety z szacunkiem, szanować jej indywidualne poczucie wstydu, wejść w strefę intymną kobiety wyłącznie za jej zgodą; powinien odnosić się do niej z życzliwością oraz cierpliwością. Pacjentka ma prawo przebywać z bliską sobie osobą.

2. Prawo do informacji
Dotyczy proponowanych leków i zabiegów mających być zastosowanymi zarówno wobec matki jak i dziecka. Informacja musi być pełna, przedstawiona zrozumiałym dla matki językiem, zawierać cel zabiegu oraz plusy i minusy jego zastosowania.

3. Prawo do wyrażania zgody na interwencje medyczne
Zgoda musi być wyrażona świadomie i swobodnie. Pacjent powinien mieć możliwość spokojnie podjąć decyzję. W zależności od wagi ingerencji wymagana jest zgoda ustna (przebicie pęcherza, podłączenie oksytocyny) lub pisemna (znieczulenie zewnątrzoponowe, cesarskie cięcie).

4. Prawo do dodatkowej opinii lub konsultacji
Każdy pacjent ma prawo do skonsultowania swojej sytuacji z innym lekarzem.

5. Prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej przez bliską osobę
Okres okołoporodowy jest wyjątkowym wydarzeniem nie tylko w życiu kobiety, bliska osoba ma prawo również w nim uczestniczyć. Jest to prawo pacjentki, więc tylko ona może zdecydować o obecności lub zrezygnować z obecności osoby. To prawo dotyczy zarówno dnia jak i nocy!

6. Prawo do kontaktu z osobami bliskimi
W każdym szpitalu powinna być informacja o tym, w jakich godzinach możliwe są odwiedziny. Szpital powinien zapewnić kontakt pacjentki z bliskimi, aby równocześnie nie ograniczać prawa do intymności innych pacjentek.

7. Prawo do tajemnicy informacji
Powierzone przez pacjentkę informację powinny być przekazywane wyłącznie opiekującym się nią osobom oraz w takiej części, w jakiej jest to konieczne.

8. Prawo do dokumentacji medycznej
Każdy pacjent ma prawo do wglądu w dokumentację medyczną, którą personel szpitala ma obowiązek mu udostępnić. Pacjent nie musi podawać przyczyny wglądu.

Są szpitale, przychodnie, które przestrzegają praw pacjenta, są niestety i takie, które nie dbają o ich respektowanie. Dlatego Ty, ja, każdy pacjent musi walczyć o ich respektowanie! Walczmy o to, bo tylko my jesteśmy w stanie coś zmienić!

 

Mamy swoje prawa!

W związku z poprzednim wpisem postanowiłam poruszyć dziś temat praw jakie mamy – zapisane w ustawie i które personel szpitalny ma obowiązek respektować. Wydaje mi się, że bardzo ważne jest, aby każda mama podczas ciąży dowiedziała się do czego ma prawo, czego może wymagać od personelu, a przede wszystkim, że nie musi się zgadzać na wszystko, cokolwiek jej położna czy lekarz powie!

W kwestii okresu okołoporodowego wiele zmieniło się (przynajmniej teoretycznie) po 8 kwietnia 2011r., kiedy to wszedł w życie Standard Opieki Okołoporodowej. Jest to rozporządzenie Ministra Zdrowia, określające procedury postępowania w opiece nad kobietą i dzieckiem podczas ciąży fizjologicznej, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem (Dziennik Ustaw Nr 187 z dn. 7.10.2010 poz. 1259).

Dla chętnych całość do wglądu tutaj.

Na początku warto zaznaczyć, że rozporządzenie to odnosi się do fizjologicznej ciąży, porodu oraz połogu. Jeśli w ich przebiegu wydarzy się coś patologicznego, to niestety standard już nie obowiązuje. (Choć szczerze mówić ja nadal walczyłabym o prawo do respektowania go.) I tak np. jeśli w którymś momencie ciąży zdiagnozowane zostanie u Ciebie łożysko przodujące, to nie możesz dalej pozostać pod opieką położną, ale Twoją ciążę musi już prowadzić lekarz. Podobnie jeśli np. podczas porodu u Twojego dziecka zostaną zaobserwowane częste spadki tętna, to można przypuszczać, że personel nie zgodzi się na odłączenie Cię od aparatu KTG. Takie i inne patologiczne sytuacje zdarzają się i (moje podejście jest takie) nie należy się nimi przejmować i zamartwiać, ale warto wiedzieć, że każdemu mogą się przydarzyć.

A teraz po krótce najważniejsze (moim zdaniem) co zawiera standard:

  • Interwencje medyczne w poród fizjologiczny (takie jak np. przebicie pęcherza płodowego, podanie kroplówki z oksytocyną, nacięcie krocza, które obecnie w wielu placówkach są stosowane rutynowo i nadużywane) mogą być zastosowane tylko w uzasadnionych  przypadkach.
  • Każda ciężarna ma prawo napisać swój Plan porodu i omówić go z osobą prowadzącą jej ciążę. Plan powinien być dołączony do dokumentacji medycznej oraz zostać omówiony po wejściu na salę porodową. (Więcej o Planie porodu w innym poście)
  • Personel medyczny powinien odnosić się do Ciebie z szacunkiem, szanować Twoją prywatność i poczucie intymności, pytać Cię o zgodę przed każdym zabiegiem lub badaniem, informować Cię o postępie porodu.
  • Lewatywę i golenie owłosienia łonowego wykonuje się jedynie na Twoje życzenie, a założenie wenflonu (wkłucia do żyły obwodowej) powinno być wykonane tylko w sytuacji tego wymagającej.
  • Badanie wewnętrzne w celu ustalenia postępu porodu powinno być wykonywane nie częściej niż co 2 godziny, chyba że sytuacja medyczna tego wymaga.
  • W 2. okresie porodu możesz przyjąć dowolną, wygodną dla Ciebie pozycję (także wertykalną) i przeć zgodnie z własną potrzebą, niekoniecznie „na komendę”. Nacięcie krocza może być stosowane tylko w medycznie uzasadnionych przypadkach.
  • Przez cały okres porodu możesz spożywać przejrzyste płyny.

Oddzielnie skupię się na punktach dotyczących połogu. W moim odczuciu znajomość ich treści jest szczególnie ważna.

  • Zaraz po narodzinach, dziecko (jeśli jego stan i Twoje samopoczucie pozwalają na to) powinno być położone na Twoim brzuchu, osuszone i zabezpieczone przed utratą ciepła. Pępowina powinna być zaciśnięta i przecięta po ustaniu tętnienia. Taki nieprzerwany kontakt z matką „skóra do skóry” powinien trwać co najmniej dwie godziny po porodzie. W tym czasie możesz przystawić dziecko do piersi. Personel powinien służyć pomocą i informacją, jak to zrobić w sposób prawidłowy.
  • Wstępna ocena stanu noworodka na podstawie skali Apgar może być dokonana na brzuchu matki, jeżeli nie występują przeciwwskazania zdrowotne. Kontakt mamy z dzieckiem może zostać przerwany tylko w sytuacji wystąpienia zagrożenia życia lub zdrowia matki lub noworodka.
  • Dopiero po zakończeniu pierwszego kontaktu z matką noworodek  jest badany, ważony i mierzony.

Te zalecenia to nowość w położnictwie, jeszcze kilka lat temu (już strach pomyśleć co było kilkadziesiąt) najważniejszą rzeczą było zważenie i zmierzenie noworodka. Dziś już wiemy, że dziecko ani nie zmaleje ani nie urośnie przez dwie pierwsze godziny swojego życia, a możemy i powinniśmy zapewnić mu to, co dla niego najważniejsze. Maleństwo ma prawo poczuć się bezpiecznie, przywitać się ze swoją mamą, przytulić się do niej, poczuć jej zapach, spróbować pierwszych kropli mleka i tak przytulone odpocząć po trudnej i ciasnej drodze, którą właśnie przebyło. Te chwile pamięta się do końca życia, one są właśnie wtedy i już więcej się nie powtórzą! Dlatego tak ważne jest, aby zapewnić nowonarodzonemu człowiekowi piękne powitanie na tym świecie. Lekarze i położne przez lata pracowali inaczej i dla nich też często jest to trudne, z przyzwyczajenia, rutyny postępują tak samo jak przez lata. Dlatego tak ważne jest, abyście wiedzieli i walczyli o swoje prawa! Jeśli my ich tego nie nauczymy, to oni sami nie będą chcieli się tego nauczyć.

Za kilka dni o prawach pacjenta, które obowiązują od dawna, a mimo to mało kto je zna.